میدان سرخ ، جایی که روسیه شروع میشود
میدان سرخ بزرگترین و مشهورترین میدان در روسیه است که مثل یک جاذبه مغناطیسی همه بازدیدکنندگان مسکو را به سوی خود می کشد. میدان سرخ، میدان مرکزی مسکو و مرکز نمادین روسیه است و تمام خیابانهای اصلی مسکو از اینجا پخش می شوند. شما در میدان سرخ میتوانید مهمترین ساختمانهای پایتخت را ببینید: کاخ کرملین، مرکز خرید جهانی گام، موزه دولتی روسیه، آرامگاه لنین و البته کلیسای جامع سنت باسیل.
از اواخر قرن پانزدهم، میدان سرخ به مدت طولانی نقطه کانونی در تاریخ اجتماعی، نظامی، سیاسی و اقتصادی روسیه و اتحاد جماهیر شوروی سابق بودهاست. در طول قرنها، میدان سرخ به عنوان یک بازار مرکزی و محل تجارت جهانی و نیز یک محل ملاقات برای مردم مسکو خدمت میکرد. این میدان، اعدامها، سخنرانیها، تظاهرات، رژهها، شورشها، جشنها و دیگر اجتماعات بزرگ مردمی را دیده است.
جایی در قلب مسکو
میدان سرخ (به انگلیسی: Red Square) در مرکز شهر مسکو، در شرق کرملین و شمال رودخانه مسکوا قرار دارد و مساحت آن تقریبا ۷۳،۰۰۰ متر مربع است. گنبدهای درخشان میدان مانند گلهای سنگی زیبایی شکوفه دادند که توسط معماران قرن شانزدهم کاشته شده است. موزه دولتی روسیه در انتهای شمالی این میدان قرار دارد و درست روبروی آن، در جنوب میدان، کلیسای جامع سنت باسیل واقع شده است. مرکز خرید بینالمللی «گام» با قدمتی ۱۲۵ ساله در سمت شرقی آن است و مقبره لنین که توسط «الکسی شوچسف» طراحی و در سال ۱۹۳۰ تکمیل شد، در قسمت غربی و همچنین قبرهای دیگر نزدیک مقبره لنین در کنار دیوار کرملین پای درختان صنوبر قرار دارند.
در نزدیکی میدان یک سکوی سنگی سفید رنگ به نام «سکوی اعدام» وجود دارد که در زمان حکومت تزارها، از آنجا فرامین و احکام برای مردم مسکو خوانده میشد و سالی یکبار تزار روسیه بروی این سکو میرفت تا پیامهای سالانه خود را به مردم روسیه تحویل دهد، در حالی که کسانی که با حکومت مخالفت میکردند (بویژه در دوران ایوان مخوف و پتر کبیر) در میدان سرخ در مقابل جمعیت مردم اعدام می شدند.
گودالی که میدان را از کرملین جدا میکرد در سال ۱۸۱۲ سنگ فرش شد و حرکت ماشینها در این میدان از میانه دهه ۱۹۶۰ ممنوع شد و فضای وسیعی توسط بلوکهای سنگی، سنگ فرش شده و منطقه عابر پیاده است. همچنین از سال ۱۹۹۳ عکاسی با استفاده از دوربین حرفهای و سهپایه در میدان سرخ و دیگر مناطق مجاور کرملین ممنوع شدهاست و اگر کسی قصد عکس برداری و فیلم برداری حرفهای داشته باشد، باید برای کسب اجازه به دفتر فرمانداری کرملین مراجعه کرده و برای دریافت مجوز چند روز منتظر بماند.
نام های دیگر میدان سرخ
این میدان تاریخی چندین نام دارد. در آغاز این میدان به افتخار کلیسای جامع ترینیتی در پایان حکومت ایوان سوم، به عنوان «میدان ترینیتی» نامیده شد. بعدها میدان به عنوان «میدان آتش» شناخته شد که این نام منعکسکننده تعداد دفعاتی بود که مسکوی قرونوسطایی سوزانده شده بود و در زمان حملات مغولها و تاتارها، میدان جنگ و نبرد شدید بود. نام کنونی «میدان سرخ» از قرن هفدهم به طور مداوم مورد استفاده قرار گرفته است. برخلاف تصور غلط مردمی، نام این میدان هیچ ارتباطی به رنگ قرمز ساختمانهای آن و کمونیسم یا شوروی ندارد. این نام برگرفته از کلمه “krasnyi” است که به معنای زیبا بودن در زبان روسی قدیمی بوده و به علت شباهت آن به کلمه سرخ “Krasnaya” در زبان معاصر روسی بعدها به میدان سرخ مبدل شده است. بنابراین در حقیقت، همه این نام به زیبایی میدان تعلق دارد، نه خون قربانیان قتلعام یا پرچم قرمز کمونیسم.
ریشههای تاریخی میدان
اما تاریخ میدان به کجا میرسد؟ بسیاری از شهرهای قرونوسطایی روسیه، کرملین یا دژهایی می ساختند تا شهر را از هجوم مهاجمان محافظت کنند. در اواخر دهه ۱۴۰۰ یک کرملین آجری قرمز رنگ جدیدی در مسکو ساخته شد و قسمت شرقی آن آسیب پذیر بود زیرا از سمت رودخانه محافظت نمیشد و هیچ مانع طبیعی در این قسمت وجود نداشت. شاهزاده ایوان سوم دستور گسترش این ناحیه را داد. در آن زمان این مکان یک محله فقیرنشین یا زاغه نشین بود که مجموعهای از خرده فروشان، جنایتکاران و مردمان مست را در خود جای می داد زیرا آنها باید خارج از مرزهای رسمی شهر می ماندند. ایوان سوم دستور داد این قسمت به منظور ایجاد یک میدان آتش برای تیراندازی و محافظت از کاخ پاکسازی و تخلیه شود و اینگونه میدان سرخ متولد شد.
زمانی که بازرگانان سراسر جهان برای تجارت به مسکو آمدند، میدان سرخ به بازار تجاری بزرگی تبدیل شد. این میدان به دلیلی نزدیکی به رودخانه مسکوا مکان مناسبی برای داد و ستد بازرگانانی بود که از کشورهای دیگر از طریق این رودخانه به مسکو میآمدند.
میدان سرخ همواره محل تجمع مردم مسکو بوده و وقتی مجریان دولتی اخبار و احکام حکومت تزارها را اعلام میکردند، مردم به میدان سرخ می آمدند تا اخبار را بشنوند. از همان آغاز تولد میدان هر ساله در روزهای عید بزرگ فصح (عید آزادی قوم یهود)، مراسم مذهبی در اینجا برگزار میشد و میدان را به یک کلیسای بزرگ در فضای باز تبدیل میکرد.
صحنه نمایش سیاسی شوروی
پس از انقلاب اکتبر، میدان سرخ اهمیت خود را حفظ کرد و همچنان به عنوان مرکز ایدئولوژیکی مسکو شناخته میشد. در طول قرن بیستم، این میدان به عنوان محل رژه نظامی و تظاهراتی بود که برای نشان دادن قدرت شوروی طراحی شده بودند. مراسم جشن و رژه بزرگ روز هفتم ماه می و هفتم نوامبر (سالروز انقلاب اکتبر) احتمالا مشهورترین جشنهای برگزار شده در میدان سرخ بودند.
در سال ۱۹۸۷ رویدادی باور نکردنی در میدان سرخ اتفاق افتاد. یک خلبان آماتور آلمانی به نام «ماتیاس روست» به طور غیرقانونی در نزدیکی میدان سرخ فرود آمد. اینکه یک پسر ۱۹ ساله چگونه توانست از سیستم دفاع شوروی بگذرد، یک راز باقی ماند اما پرواز موفقیتآمیز روست نشانهای از این بود که سیستم نظامی شوروی چندان هم قدرتمند نیست. این اتفاق غیرمنتظره، اصلاحات میخائیل گورباچف را به دنبال داشت که موجب پایان دادن به جنگ سرد شد.
میدان سرخ، پارادوکسی زیبا
میدان سرخ در سال ۱۹۹۰ به عنوان یکی از مکانهای میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. امروزه مردم نه تنها در تعطیلات رسمی، جشن ها و مراسمات ملی در اینجا جمع می شوند بلکه این میدان همواره میزبان کنسرتهای بسیاری از نوازندگان و خوانندگان جهانی است.
در طول قرن ها میدان سرخ به یک مکان مقدس برای همدلی بیشتر مردم روسیه و یکی از محبوبترین اماکن در میان روسها و مهمانان این کشور تبدیل شده است. میدانی که تاریخ درون آن، نفس میکشد. زیبایی معماری و فضای جادویی میدان در تناقض با تاریخچه خونین آن است و این همان چیزی ست که میدان سرخ را به مکانی واقعا شگفتانگیز تبدیل میکند که شما میخواهید دوباره و چندباره برای دیدن آن به شهر مسکو روسیه برگردید.
منبع: سایت توریست های ایرانی