موزه دولتی روسیه ، موزه ای در قلب تاریخ
روسیه با تاریخ پرفراز و نشیب خود، اماکن و جاذبه های بسیاری را در خود دارد. در این میان شهر سنت پترزبورگ را می توان قلب تاریخ این کشور دانست. موزه دولتی روسیه (به انگلیسی: The State Russian Museum) بزرگترین موزه هنر روسیه در سنت پترزبورگ قرار دارد. مجموعه این موزه شامل بیش از ۴۰۰ اثر هنری است که تاریخچه کامل هنر روسیه را به نمایش می گذارد.
موزه دولتی روسیه، یادبودی برای الکساندر سوم
موزه دولتی روسیه تاریخ درخشانی دارد. ایده اولیه ساخت موزه توسط «الکساندر سوم» امپراطور روسیه مطرح شد. پس از مرگ او، پسرش، «نیکولای دوم» بر تخت نشست و یکی از اولین اقدامات وی این بود که در سال ۱۸۹۵ موزه را به افتخار پدرش افتتاح کرد و بدین منظور کاخ میخایلوفسکی از یک خانواده سلطنتی برای ساختمان موزه خریداری گردید. موزه در ابتدا به نام «موزه اعلی حضرت الکساندر سوم روسیه» نامگذاری شد.
در سالهای اولیه، موزه شکل خصوصی داشت و در سال ۱۸۹۸ به دستور نیکلای دوم درب های موزه برای بازدید عموم باز شد. در ابتدا، این موزه با آوردن تعدادی از مجموعه های موجود در موزه آرمیتاژ، کاخ الکساندر و مجموعه های خصوصی بعضی از مجموعه داران مشهور هنر روسیه مانند شاهزاده خانم تینیشوا آغاز به کار کرد. طبق برنامه اولیه، این نمایشگاه متشکل از سه بخش اصلی بود: بخش یادبود امپراطور الکساندر سوم (مجموعه های اهدایی اشراف و بزرگان روسیه برای یادبود او)، بخش مردم نگاری (مجموعه هدایای جمع آوری شده از مردم و روستاییان کشور) و بخش آثار هنری و صنایع دستی.
انقلاب اکتبر، نقطه عطف پیشرف موزه
پس از انقلاب اکتبر ۱۹۱۷، نام امپراتور از نام موزه حذف شد، به دو کلمه «موزه روسی» کاهش یافت. تغییراتی که در کشور اتفاق افتاد، به طرز غریبی، به احیای مجدد مجموعه موزه کمک کرد. با بسته شدن وسیع معابد و ملی شدن مالکیت اشراف، مجموعه های خصوصی، ملی اعلام شدند و آثار هنری و اشیاء ارزشمند به موزه دولتی روسیه منتقل شد. کمونیستها همچنین یک کارگاه مرمت و بازسازی برای مراقبت بهتر از آثار هنری در موزه ساختند. این کارگاه همچنان به کار خود ادامه میدهد و آثار نقاشی، مجسمهسازی، صنایع دستی و هنر مردمی را حفظ میکند.
موزه دولتی روسیه، در جنگ جهانی روم
با شروع آتش جنگ جهانی دوم و تنگ شدن حلقه محاصره سنت پترزبورگ، بسیاری از مجموعه های هنری موجود در موزه به شهر پِرم منتقل شدند و در جایی به دور از آتش و خطر تخریب منتظر پایان جنگ باشند. بیش از هشت هزار تابلوی هنری از جمله نقاشی مشهور «روز آخر پمپی اثر برولووا» در ابعاد بزرگ با دقت باور نکردنی از دیوارهای کاخ برداشته شدند، به طوری که به هیچ یک از آنها آسیبی وارد نشد. مجموعه های منتقل شده در اکتبر ۱۹۴۵ به موزه بازگشتند. بخشی از این آثار هنری که در موزه باقی ماندند، در زیرزمین و مخازن مخفی دفن شدند. این تلاشها بیهوده نبود زیرا در طول سالهای جنگ، بیش از ۴۰ توپ و ۱۰۰ بمب آتش زا، به مناطق اطراف موزه اصابت کرد ولی آسیبی به آثار و مجموعه های هنری آن نرسید.
سقوط شوروی و اوج گیری دوباره موزه
آخرین رشد اصلی این موزه با سقوط اتحاد جماهیر شوروی صورت گرفت. دولت جدید روسیه به دنبال گسترش موزه، بیشتر ساختمانها و زمینهای تاریخی اطراف ساختمان موزه را خریداری نمود و به مجموعه موزه اضافه کرد.
در طول بیش از یک قرن از تاریخ، موزه به مجموعه وسیعی تبدیل شد که علاوه بر مجموعه هنری، یک مرکز مرمت معروف و یک موسسه پژوهشی است. همچنین کتابخانه علمی موزه روسیه در سال ۱۸۹۷ تاسیس شد و شامل حدود ۱۷۰ هزار نسخه چاپی است. بخشی از کتابهای نادر در سال ۱۹۷۸ سازماندهی گردید و در سال ۱۹۹۳، یک سیستم جستجوی خودکار برای کتابخانه موزه ایجاد شد.
موزه دولتی روسیه در دوران معاصر
امروزه موزه دولتی روسیه یک مجموعه موزه در مساحتی ۳۰ هزار هکتاری است که شامل چندین مجموعه بینظیر و دیدنی می باشد.
کاخ میخائیلوفسکی: این کاخ در واقع مجموعه اصلی موزه است و بین سالهای ۱۸۱۹ تا ۱۸۲۵ توسط یک معمار ایتالیایی به نام «کارلو روسی» ساخته شد. کاخ میخائیلوفسکی در ابتدا به دستور امپراطور پاول اول برای اقامت پسرش، دوک میخائیل در نظر گرفته شده بود که قبل از تبدیل آن به موزه، به عنوان سالن نمایشهای باله معروف بود.
کاخ استراگانوف: کاخ زیبای استراگانوف بین سالهای ۱۷۵۳ تا ۱۷۵۴ ساخته شد و قبل از مصادره آن توسط دولت شوروی به سرگئی استراگانوف (یکی از ثروتمندان روسیه) تعلق داشت. این کاخ در سال ۱۹۸۸ به مجموعه موزه دولتی افزوده شد.
کاخ مرمر: ساخت این قصر زیبا و مجلل از سال ۱۷۶۸ آغاز شده و ۱۷ سال ادامه داشته است. در دوران شوروی، کاخ مرمر میزبان موزه لنین بود و بالاخره در سال ۱۹۹۲، کاخ به موزه دولتی روسیه داده شد و در حال حاضر بیش از ۵۰۰ قطعه هنری با ارزش نظیر تابلوهای نقاشی، طراحی و عتیقهجات در این موزه نگهداری میشود.
قلعه میخائیلوفسکی: این قلعه در سال ۱۷۹۷ به دستور امپراطور پاول اول تاسیس و در سال ۱۹۵۴ به مجموعه موزه اضافه شد. قلعه میخائیلوفسکی بیش از صد اثر زیبای مجسمه سازی را از قرن هجدم تا بیستم در خود جای داده است.
باغ میخائیلوفسکی: این باغ زیبا در اواخر قرن هجدهم به سبک معماری فرانسوی و انگلیسی ساخته شده و در سال ۱۹۹۴، به بخشی از موزه دولتی روسیه تبدیل شده است.
باغ تابستانی: باغی پر از گلهای کمیاب و مجسمه های سنگی زیبا که در سال ۱۷۰۴ به دستور امپراطور پتر کبیر ساخته شده است. این باغ در سال ۲۰۰۲ زیرمجموعه موزه دولتی روسیه قرار گرفت.
کاخ تابستانی پیتر اول: این کاخ بین سالهای ۱۷۱۰ تا ۱۷۱۲ ساخته شده است و از سال ۲۰۰۴ بخشی از موزه دولتی روسیه است ولی در حال حاضر برای بازسازی بسته شده است.
کلبه پیتر کبیر: این کلبه چوبی زیبا قدیمیترین ساختمان سنت پترزبورگ است و در سال ۱۷۰۷ در عرض سه روز ساخته شد. سبک معماری هلندی و روسی آن، زیبایی خاصی به کلبه داده است. این خانه هنوز هم با لوازم اصلی امپراطور پیتر کبیر پر شده است و از سال ۲۰۰۴ توسط موزه دولتی روسیه به عنوان یک بنای تاریخی اداره میشود.
قسمت بِنووآ: ساختمان این مجموعه بین سالهای ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۹ به ابتکار آکادمی سلطنتی هنر ساخته شد و از سال ۱۹۳۰ تحت مدیریت مستقیم موزه دولتی روسیه قرار گرفت.
موزه دولتی روسیه و چشمانداز جهانی
موزه دولتی روسیه همچنان به گسترش خود ادامه میدهد و از سال ۱۹۹۷ جامعه بینالمللی «دوستان موزه روسیه»، حامیان و چهرههای فرهنگی را متحد ساخت که نگهداری و تامین مجدد کلکسیون های معروف آثار هنری روسی را ترویج دهند. مسئولان موزه یک فضای جدید و دائمی در مالاگای اسپانیا باز کردهاند و تاکنون با موزههای بسیاری در مورمانسک، سامارا، تاتارستان، تومسک و یاروسلاول توافقنامه همکاری به امضا رسیدهاست تا مجموعههای هنری خود را به اشتراک بگذارند. هر ساله مجموعه های مختلف این موزه در سراسر موزه های جهان سفر میکنند و حدود ۵۰ نمایشگاه موقت برگزار می شود.
شاید مهمترین اقدام مسئولان موزه شرکت دادن کودکان، دانشجویان، و افراد دارای معلولیت در رویدادها و برنامههای خود باشد. برای مثال، جلسات هنر درمانی برای کسانی که دارای معلولیت هستند، طراحی شده است و همچنین بازدید از موزه برای همه دانش آموزان و دانشجویان جهان رایگان است.
منبع: سایت توریست های ایرانی